یکشنبه ۱۴ اردیبهشت ۰۴

لباس محلی

پنجمین رویداد ملی تولید محتوای دیجیتال بسیج

لباس محلی

۱۷ بازديد
لرها در کجای ایران زندگی می‌کنند؟
از دیرباز تا کنون قوم لر به عنوان یکی از اصیل‌ترین اقوام ایرانی شناخته می‌شود که در طول تاریخ به دو بخش لر بزرگ و لر کوچک تقسیم شده‌اند. لر بزرگ شامل ایل بزرگ بختیاری، طوایف ممسنی و بویراحمدی می‌شود و لر کوچک اشاره به مردم لرستان امروزی، بخش‌هایی از همدان و ایلام دارد.
لباس لری زنانه
سرپوش‌های بانوان لر
سرون: به چارقدی گفته می‌شود که زنان لر به سر خود می‌بندند و با طلا، نقره یا مهره‌های نفیس آن را تزئین می‌کنند. البته در حال حاضر این زیورآلات جای خودشان را به بدلیجات داده‌اند. از قدیمی‌ترین انواع آن می‌توانید در موزه مردم شناسی لرستان در خرم آباد بازدید کنید. موهای زنان از دو طرف سرون بر روی شانه‌هایشان ریخته می‌شود اما بعضی از زنان نیز آنها را به زیر سرون می‌برند. در مراسم عروسی از سَرون‎های رنگی و در مراسم‌های سوگواری از سرون‌ سیاه که گاهی بلندای آن تا پشت زانو می‌رسد، استفاده می‌کنند. در میان نوعروسان بستن سرون، نشانه‎ی زنانگی آن‎هاست.
 
 
زنان لر امروزه برای آنکه سرون از سر لیز نخورد از سربندهایی مانند گل‎‌وَنی، تَرَه، کت و عرق‏چِن استفاده می‌کنند.

یکی از انواع سربند‌ها «گلونی» است که شبیه به روسری است و قدمت آن را چیزی حدود ۳۰۰۰ سال تخمین زده‌اند و این نشان از اصیل بودن لباس محلی لر دارد. جالب است که بدانید گلونی در سال ۱۳۹۷ به عنوان یکی از میراث‌های قوم لر به ثبت ملی رسید. زنان این روسری زیبا را معمولا در مراسم‌های شادی می‌پوشند و مردان در زمان جنگ و مهمانی آن را دور «شو کلاو» یا همان کلاه لری می‌پیچیدند. 
«تَرَه» یا همان «ساوه» روسری یا چارقدی است که بانوان لر در روزهای معمولی به سر می‌بندند و در روزهای جشن و سرور با گلونی تزئین می‌کنند.
«کت» نیز به چارقدی بزرگ و ساده با حاشیه‌های رنگی و ریشه‌دار می‌گویند که از جنس حریر و ابریشم است و با سکه‌های تزئینی زیباتر می‌شود.
  • «عرقچن» به کلاهی از جنس مخمل و تکه پارچه‏ اطلاق می‌شود که زنان لر بر روی سرون می‌گذارند تا از روی سر لیز نخورد و زیبایی چشم نوازی به ظاهر آنها می‌بخشد. گفته می‌شود در گذشته بستن سربند هنر هر بانویی را نشان می‌داد و هر کس با سلیقه‌تر و عمامه بزرگتری روی سرش می‌بست بسیار معروف می‌شد.
تن پوش زنان لر
«کراس» یا «جومه» پیراهنی بلند است که تن پوش اصلی محسوب می‌شود. زیبایی این لباس دقیقا در سادگی آن است و شامل آستینی گشاد و یقه‌ای گرد می‌شود که برای راحت قدم زدن و تکان دادن دست‌ها برش‌ یا چاک‌هایی در بالا تنه و کناره‌های آن ایجاد می‌کنند.
بالا پوش؛ زینت بخش لباس محلی لری

بال کل: در زبان لری به آستین «بال» می‌گویند و «کل» به معنای کوتاه است. بنابراین از نام این لباس محلی لری می‌توان فهمید بال کل لباسی آستین کوتاه است که تا سر زانو می‌آید.
یال و کت به عنوان پوششی برای بالا تنه استفاده می‌شود که هر دو به صورتی کتی کوتاه است. جنس یال از مخمل دوخته می‌شود و معمولا زنان جوان یال قرمز و افراد مسن یال مشکی یا سورمه‌ای تن می‌کنند.
کلنجه نیز نیم تنه‌ای مخملی به رنگ روشن و مزین به سکه‌های تزئینی است که دور آستین آن را یراق دوزی می‌کنند.
جلیقه یا جلیزقه: نیم تنه ای بدون آستین است که جلوی آن همیشه باز است و آن را با سکه و یراق دوزی تزیین می کنند.
کوقلنجا هم مشابه بالا پوش‌های دیگر است که پارچه آن زری یا مخملی است و روی کراس می‌پوشند.
شاوال: شلوار لری به اسم شاوال شناخته شده است، در زبان محلی شاوال به معنای شلوار است که از پارچه‌های رنگی شبیه شلوار کردی دوخته می‌شود.

پاپوش زنان لر
«آژیه» یا «آجیده» گیوه‌ای است که بافت روی آن را خود زنان می‌بافند و زیره‌ی آن را آژیه کش به رویه می‌دوزد. گیوه را هم مردان و هم زنان لر می‌پوشند و تفاوتی در نحوه ساخت آن وجود ندارد مگر اینکه بخواهند برای خانم‌ها از طرح‌های بیشتری بر روی آن بیندازند. جنس الیاف گیوه از پشم و زیره آن از چرم است. دقیقا در همین جا می‌توان دو مرتبه به لباس‌های سازگار با محیط زیست اشاره کرد!

لباس لری مردانه

لباس مردان به نسبت لباس زنان ساده‌تر است و در عین حال هیبت و شکوه قوم لر را به خوبی نشان می‌دهد.

کلاه با سربند: مردان لر معمولا از کلاه نمدی ساده‌ای استفاده می‌کنند که به رنگ مشکی است. بلندای این کلاه حدود ۳۰ سانتی متر است و همخوانی زیبایی با دیگر بخش‌های پوشش آنها دارد.
شلوار: یا همان شاوال مردهای لر گشاد و از همان قسمت ران کاملا آزاد است و کمرش را با لیفه چین می‌دهند.
ستره: یکی از زیباترین لباس‌های محلی لری است که اغلب در مراسم‌ها می‌پوشند. قبایی تا زانو که جلوی آن باز است و با پیچیدن شال بسته می‌شود. پارچه ستره می‌تواند ساده یا طرحدار باشد.
تا كنون نظري ثبت نشده است
برای ارسال نظر باید ابتدا وارد پنل کاربری خود شوید
جهت عضویت اینجا کلیک نماید و یا برای ورود اینجا کلیک نمایید